Elif Shafak - "Wyspa zaginionych drzew"

Autor: Elif Shafak

Tłumaczenie: Natalia Wiśniewska

Tytuł: Wyspa zaginionych drzew

Wydawnictwo: Poznańskie

Data wydania: 7 września 2022

Liczba stron: 482

Ocena: 10/10

Opis:

Nominowana do The Costa Novel Award, The Women’s Prize for Fiction i RSL Ondaatje Prize. Zachwycająca opowieść o tożsamości, przynależności i magicznej mocy natury, która pomaga oswoić traumę.

Ada Kazantzakis ma szesnaście lat i nie wie nic o historii swojej rodziny. Urodzona i wychowana w Londynie nastolatka nie mówi ani po grecku ani po turecku, a po śmierci matki z trudem odnajduje się wśród rówieśników. Nie zdaje sobie sprawy, że wiele lat temu na Cyprze – wyspie, gdzie spotykają się trzy kontynenty, plaże są złote, a woda turkusowa – młody Grek Kostas zakochał się w Turczynce Defne, mimo że byli śmiertelnymi wrogami. Ich uczucie rozkwitało w kraju ogarniętym wojną domową, potajemnie spotykali się w miejscowej tawernie, za świadka mając jedynie drzewko figowe. Wiele lat później to samo drzewo rośnie w londyńskim ogrodzie Kostasa i okazuje się dla Ady jedyną drogą do odkrycia prawdy o tym, kim jest i kim byli jej rodzice.

Recenzja:

Elif Shafak ma niespotykany dar do tworzenia magicznych i poetyckich opowieści, które szturmem wkradają się w serca czytelników. Wyspa zaginionych drzew to kolejna fantastyczna książka spod jej pióra, choć czytanie jej nie jest łatwe – wiele w niej bólu i podobieństw do bieżących wydarzeń na świecie – wojny, jej okrucieństw i utraconego...

Być może to tylko legendy.

Lecz legendy opowiadają nam o tym, o czym zapomniała historia.

Powieść zachwyca od pierwszych stron przepięknie liryczną i elegancką prozą, która porusza do głębi. Fabuła Wyspa zaginionych drzew w dużej mierze dotyczy skutków wojny (politycznej i religijnej), oddziałujących nie tylko na ludzi, ale i na krajobrazy. Nagłość i nieuchronność wojny prowadzi tutaj to złamanych serc i spalonej ziemi, rozbitych rodzin, straconych szans. Autorka pokusiła się tutaj na interesujący zabieg – uczyniła drzewo figowe jednym z narratorów historii, dzięki czemu całość stała się cudownie fantazyjna i... niebywale czuła. Nie pierwszy raz spotykam się z takim bohaterem (choćby w Drzewie życzeń opowieść jest snuta przez stary dąb), jednak tutaj emocje figowca zdają się być osobliwe autentyczne – i niosą ze sobą wiele życiowych mądrości. Bo choć jest to opowieść przepełniona smutkiem, nie brakuje weń także obrazów pięknych – miłości, mocy uzdrawiania i niesamowitej determinacji...

Stworzysz własną przeszłość, a ja będę cię wspierał na każdym etapie tego procesu. Skąd ta obsesja na punkcie przeszłości?

Wyspa zaginionych drzew opowiada także o losach nastolatki, która pragnie poznać swoje korzenie, zrozumieć historię swojej rodziny – pełną tajemnic, udręki i traumy. Niejako figowiec jej w tym pomaga – wszak był świadkiem wielu wydarzeń, rozmów i spotkań, często tych zakazanych. W ten nietuzinkowy sposób Elif Shafak tworzy fascynujące tło wojny i historię odrodzenia, gdzie nawet wśród niesprawiedliwości i bólu można odnaleźć nadzieję i miłość, a także poszukiwania własnej tożsamości – wiele lat później. Krótko mówiąc, to historia z głęboko zarysowanymi postaciami, wspaniałymi na wiązaniami do świata przyrody, kultury i przeszłości Cypru oraz silnym przekazem. Zniszczyć można wiele – miasta zamieniają się w gruz i pył, wielu traci życie, ale nie ludzki duch nie ginie...

(...) jeśli szukasz miłości albo cierpisz po jej utracie, udaj się do figi, zawsze do figi.

Cóż mogę powiedzieć? Wyspa zaginionych drzew w sposób poruszający opowiada o utraconym i znalezionym. Za tym tytułem kryje się historia o nienawiści i miłości, zniszczeniu i przetrwaniu oraz potrzebie przynależności. Jej wydźwięk potęguje sytuacja na Ukrainie, bo choć wydarzenia weń dotyczą innego kraju i są w ogromnej mierze fikcją – książka i tak silnie oddziałuje na wyobraźnię, a wiele fragmentów uderza w czytelnika ze zdwojoną siłą. Elif Shafak stworzyła kolejną piękną, magiczną, poetycką i dającą do myślenia opowieść. Polecam z całego serca!