Giovanni Boccaccio - "Dekameron"

Autor: Giovanni Boccaccio

Tytuł: Dekameron

Wydawnictwo: MG

Data wydania: 2017

Ilość stron: 848

Ocena: 8/10

Opis:

"Powiem więc, że w roku od narodzenia Pana naszego, Jezusa Chrystusa, tysiąc trzysta czterdziestym ósmym, w sławnym mieście Florencji, klejnot miast włoskich stanowiącym, wybuchła zaraza morowa, sprowadzona wpływem ciał niebieskich albo też słusznie przez Boga zesłana dla ukarania grzechów naszych."

Tak zaczyna się Dekameron (z greckiego: dziesięć dni) – cykl stu słynnych nowel Giovanniego Boccaccia. Powstały w połowie XIV wieku, długo krążył w licznych rękopiśmiennych odpisach, by po z górą stu latach doczekać się oficjalnego wydania. Czytelnicy nie cieszyli się nim jednak zbyt długo – w połowie XVI wieku książka trafiła do kościelnego indeksu ksiąg zakazanych. I chyba tkwi w nim do dziś… 

Recenzja:

"Dekameron" to utwór pochodzący z XIV wieku, a oprócz tego, że znajduje się w indeksie ksiąg zakazanych, należy także do innego spisu, a mianowicie listy lektur szkolnych. Dokładnie jedna nowela zatytułowana "Sokół" jest omawiana na lekcjach polskiego i stanowi doskonały przykład na poparcie tezy, że nie wszystkie lektury są nudne. 

Już w samym "Sokole" moglibyśmy doszukać się wielu dość kontrowersyjnych elementów, lecz zapewniam Was, że pośród stu nowel, które napisał Boccaccio, ta jest jedną z najmniej prowokacyjnych, kiedy zechcemy porównać ją na przykład z "Diabłem i piekłem". 

Współczesny czytelnik, szczególnie ten, który nie gardzi również powieściami grozy, uznawanymi często za literaturę gorszego sortu, nie daje łatwo się zaskoczyć. Przyzwyczailiśmy się do kontrowersji i po części nawet je zaakceptowaliśmy, lecz mimo to wątki prezentowane w "Dekameronie" są na tyle prowokatorskie, że nawet najbardziej niewzruszony odbiorca może się odrobinę wzdrygnąć. W tym utworze występują bardzo skrajne postawy sprzeczne z wiarą katolicką i szeroko pojętą moralnością, z drugiej strony zostają przedstawione również powszechne przywary ludzkie takie jak głupota, chciwość, wyuzdanie. Ten zbiór opowiadań to manifest humanistyczny, którego motywem przewodnim jest hasło "człowiekiem jestem i nic, co ludzkie nie jest mi obce". 

"Dekameron" to, jak już wspominałam zbiór stu nowel, które zostają przedstawione przez grupę dziesięciorga florentczyków w przeciągu dziesięciu dni, podczas gdy w mieście panuje epidemia dżumy. Są pośród nich kobiety, jak i mężczyźni, a także przedstawiciele różnych grup społecznych. Jak na utwór, który powstał w połowie XIV wieku, można powiedzieć, że Boccaccio dość odważnie zasygnalizował konieczność zniesienia podziałów i nierówności społecznych, a więc odniósł się do kolejnej z idei ważnych humanizmu. Czytając tę książkę w 2017 roku czytelnika uderza fakt, że mimo tak ogromnego postępu w dziedzinach technicznych, dyskryminacja, która panowała kilka wieków temu, nadal istnieje. W istocie wiele z problemów przedstawionych w nowelach jest tak uniwersalna, że nadal aktualna we współczesnym świecie. 

Sami bohaterowie to bardzo interesujące osobowości, a charakterystyka każdej z nich byłaby naprawdę rozbudowana. Te postaci to ludzie z krwi i kości. Boccaccio stworzył realistycznych bohaterów, którzy nie są jednoznacznie źli lub dobrzy, posiadają cechy prawdziwych ludzi, dzięki czemu czytelnik, chcąc czy nie, może utożsamić się z każdym z nich. 

Pomijając fakt, że ta książka to przełomowe dzieło w historii rozwoju literatury i filozofii, z lektury "Dekameronu" wyniesiemy nie tylko korzyści natury estetycznej (Do zaspokojenia naszego pragnienia obcowania z pięknem przyczynia się również fantastyczne wydanie.). Rozumiem, że objętość nie zachęca, język, a szczególnie trudna składnia również nie stanowi na pierwszy rzut oka zalety, mimo to, te nowele to naprawdę ciekawe historie. Do języka szybko można się przyzwyczaić, a nawet docenić jego wyrafinowanie w przeciwieństwie do uproszczonej formy języka polskiego, jakiej współcześnie używamy. Niezaprzeczalną korzyścią konstrukcji "Dekameronu"  jest to, że możemy czytać go wybiorczo. Każda nowela to autonomiczna opowieść, która jednak stanowi część większej całości, co nie zmienia faktu, że oddzielnie również jest zrozumiała. 

"Dekameron" można nazwać zbiorem baśni dla dorosłych. Nowele Boccaccia są jak oryginalne wersje Andersena w przeciwieństwie do bajek w ugładzonej interpretacji Disneya. Kontrowersyjne, ale przez to diabelnie wciągające. 

Wasza Ariada :)

Za książkę dziękuję Wydawnictwu MG