Paul Tremblay - "Głowa pełna duchów"

Autor: Paul Tremblay

Tytuł: Głowa pełna duchów

Wydawnictwo: Papierowy Księżyc

Data wydania: 14 kwietnia 2021

Liczba stron: 370

Ocena: 9/10

Opis:

.Spokojne dotąd życie Barretów, zwyczajnej rodziny mieszkającej na przedmieściach w Nowej Anglii, zostaje brutalnie zakłócone, gdy czternastoletnia córka, Marjorie, zaczyna zdradzać pierwsze symptomy schizofrenii. Ku rozpaczy jej rodziców, lekarze nie są w stanie zatrzymać Marjorie przed popadnięciem w obłęd.

Widząc, jak ich przytulny dom stopniowo staje się piekłem, w końcu proszą o pomoc miejscowego księdza. Ojciec Wanderly zaleca przeprowadzenie egzorcyzmu – jego zdaniem nastolatka została opętana przez demona. Nawiązują także kontakt z firmą produkcyjną pragnącą sfilmować losy Barrettów. Za namową Johna, ojca Marjorie, który rok temu stracił pracę i nie jest w stanie spłacić rachunków za leczenie córki, rodzina zgadza się na współpracę z ekipą telewizyjną i wkrótce jej członkowie stają się gwiazdami programu „Opętanie”, przebojowego reality show. Kiedy w końcu wydarzenia w domu Barrettów doprowadzają do nieuchronnej tragedii, zarówno sam program, jak i uchwycone kamerami szokujące sceny przeradzają się w miejską legendę.

Piętnaście lat później bestsellerowa pisarka przeprowadza wywiad z młodszą siostrą Marjorie, Merry. Opowiadając o wydarzeniach z okresu, gdy miała ledwie osiem lat, budzi do życia dawno pogrzebane sekrety i bolesne wspomnienia, niepodobne do tego, co telewidzowie ujrzeli na ekranach.

Recenzja: 

„Głowa pełna duchów” to moje pierwsze spotkanie z twórczością Paula Tremblaya, lecz na pewno nie ostatnie. Autor zdołał stworzyć niezwykłą historię łączącą elementy dramatu i horroru, która wypada znakomicie na tle innych powieści należących do tego gatunku. Książkę po raz pierwszy wydano w Polsce w 2016 roku. Została wówczas nominowana do plebiscytu World Fantasy Award, a rok wcześniej, przy okazji światowej premiery, otrzymała nagrodę Brama Stokera. Warto wspomnieć, że trzy lata po tym wydarzeniu kolejna powieść pióra Tremblaya, a mianowicie „Chata na krańcu świata”, również została wyróżniona w tym  prestiżowym konkursie. 

Fabuła „Głowy pełnej duchów” jest naprawdę mroczna i to nie tylko ze względu na fizyczne krzywdy, których doświadczają bohaterowie, ale również, a może przede wszystkim, za sprawą  świetnie opisanego w książce cierpienia natury psychicznej. Choroby, która zaczyna toczyć dom rodziny Barrettów, a która doprowadza ostatecznie do straszliwej tragedii. Sam Stephen King oświadczył, że historia opisana przez Tremblaya wzbudziła w nim lęk. Mnie również zelektryzowała. Ten efekt autor osiągnął za pomocą swojej pieczołowitości w konstruowaniu każdego elementu powieści. Zacznijmy od tego, że akcja „Głowy pełnej duchów” rozgrywa się w Nowej Anglii, miejscu wydarzeń słynnych gotyckich utworów, na przykład „Legendy o Sennej Kotlinie” Washingtona Irvinga, a więc już sama sceneria pomaga w tworzeniu gęstej atmosfery. Ponadto na kartach powieści pojawia się wiele historyjek Marjorie, które znakomicie budują napięcie i mrożą krew w żyłach niczym opowiadania Edgara Allana Poe’ego. Nie można tutaj nie wspomnieć również o nadmiernej religijności ojca rodziny potęgującej rosnący strach matki i młodszej córki. Ostatecznie czytelnik może odnieść wrażenie, że przeniósł się do XVIII wieku. 

Wrażenie to pasują jednak fragmenty dotyczące kręcenia reality show dokumentującego rzekome opętanie Marjorie. W efekcie powstaje ciekawy kontrast i wprowadzenie czytelnika do konfliktu moralnego będącego głównym punktem całego utworu. Autor nie napisał bowiem zwykłego horroru, który naśladowałby słynnego Egzorcystę. Owszem, Tremblay wielokrotnie odnosi się do kultowych dzieł, które ukształtowały gatunek, w tym utworu Blatty’ego, ale wyraźnie widać, że jego książka to zupełnie inna historia. Autor nie opisuje w powieści klasycznego starcia dobra ze złem, lecz bawi się z czytelnikiem w bardzo nieprzyjemną psychologiczną grę. Pozostawia nam decyzję, czy dziewczynka naprawdę była opętana, czy też jej zachowanie wynikało z choroby psychicznej, czy ojciec był okrutnym szaleńcem, czy kolejną ofiarą sytuacji rodzinnej, z którą nie mógł sobie poradzić i, co najważniejsze, czy to w ogóle ważne w obliczu krzywdy wyrządzonej rodzinie przez media.

„Głowa pełna duchów” zostawia czytelnika z głową pełną myśli długo po odłożeniu książki na półkę. Jeśli więc lubicie niełatwe, lecz bardzo wartościowe książki, to zdecydowanie polecam. Czasu spędzonego na lekturze na pewno nie uznacie za stracony.