Maciej Parowski - "Wasz cyrk, moje małpy. Chronologiczny alfabet moich autorów" (tom 1 i 2)

Autor: Maciej Parowski

Tytuł: Wasz cyrk, moje małpy. Chronologiczny alfabet moich autorów 

Wydawnictwo: SQN

Data wydania: wrzesień 2019

Liczba stron: 450 + 450

Ocena: 10/10

Opis: 

Wizjoner, redaktor, bojownik o kulturę. Maciej Parowski był w Polsce jednym z pierwszych znawców kultury popularnej, który już pół wieku temu bronił fantastycznej literatury, komiksu i kina.

To on był akuszerem cyklu o wiedźminie Geralcie Andrzeja Sapkowskiego. To on skontaktował ze sobą Jacka Dukaja i Tomka Bagińskiego, wskutek czego powstała nominowana do Oscara animowana Katedra. To on, jako redaktor kultowej "Fantastyki" i "Nowej Fantastyki", wychowywał całe pokolenia kolejnych twórców i czytelników.

"Wasz cyrk, moje małpy. Chronologiczny alfabet moich autorów" to dwutomowy, okraszony licznymi zdjęciami zbiór esejów i rozmów traktujących o stanie gatunku, a przede wszystkim blisko dwieście portretów krytycznych i anegdot o twórcach, którzy w latach 1982–2012 zmieniali oblicze polskiej fantastyki.

Recenzja:

Maciej Parowski to człowiek, którego każdy miłośnik polskiej fantastyki powinien znać. Miał on ogromny wpływ na rozwój tego gatunku w Polsce. Jak możemy przeczytać już w samym opisie, to on odkrył cykl o wiedźminie Andrzeja Sapkowskiego i przyczynił się do powstania animowanej wersji Katedry, która zyskała Oscara – a to wciąż nie wszystko! Wasz cyrk, moje małpy. Chronologiczny alfabet moich autorów to dwutomowy zbiór esejów, rozmaitych rozmów oraz opowieści o… niemal dwustu pisarzach, którzy tworzyli na przestrzeni ostatnich czterdziestu lat… 

Zacznę od tego, że Macieja Parowskiego miałam przyjemność poznać i porozmawiać z nim na kilku konwentach. Wspominam go niezwykle ciepło – jako człowieka niezwykle inteligentnego, pełnego miłości do swojej pracy i uważnego słuchacza. Lepszego redaktora nie można sobie wyobrazić, czego dowodem jest nie tylko jego osobowość, ale chociażby i fantastyczny miesięcznik Nowa Fantastyka, w którym zaczytuję się od wielu lat. Prawdę mówiąc, po wielu autorów sięgnęłam właśnie dzięki tej gazetce. W dwutomowej książce Wasz cyrk… możemy między innymi dowiedzieć się więcej na jej temat oraz anegdot – wielu zabawnych – z pracy pana Parowskiego.

Gdy ta pozycja (a raczej pozycje) do mnie dotarły, oniemiałam. Naprawdę. Wydanie prezentuje się fenomenalnie – od okładki, po opracowanie graficzne wewnątrz oraz – naturalnie – tekst. Rysunek na okładce (autorstwa Marka Skotarskiego) idealnie prezentuje Macieja Parowskiego - tak go zapamiętałam, jako człowieka w życzliwym uśmiechu, w swetrze. Nie można przejść obojętnie również obok czarno-białych ilustracji i grafik wewnątrz (fot autorów, wycinków gazetowych, rysunków) – prawdę mówiąc, tak jak okładki, niemal całość utrzymana jest w takich barwach (nieco zdjęć wewnątrz jest kolorowych). Co również warto dodać, większość elementów w książce zostało zaprojektował sam, podobnie jak układ. Niestety, wykończyć pozycji nie mógł, ale na szczęście znalazły się osoby, które zrobiły to za niego. Strasznie żałuję, że nie doczekał premiery – jednakże jestem przekonana, że byłby nią zachwycony! Brawo SQN!

Wasz cyrk, moje małpy. Chronologiczny alfabet moich autorów to przede wszystkim ukoronowanie działalności Macieja Parowskiego, jego osiągnięć, jego pasji, wspomnień. Jak czytamy we wstępie, że marzył o wydaniu takiej pozycji już niemal od dekady, nic więc dziwnego, że teksty napisane przez niego są tak fantastycznie przepełnione nim. Czytając ma się wrażenie, że autor siedzi i sam opowiada nam te anegdotki – raz z powagą, raz… ze śmiechem. Pozwolę sobie przytoczyć fragment rozmowy z jednym autorem, ale z jakim… tego Wam nie zdradzę. 

- Chłopaki powtarzają, że nazywałeś mnie świnią. 

- Niemożliwe. Drwiłem z nich, że mają z tobą tylko kłopoty, a ja wycinam pyszne kotlety, ale to w sensie pozytywnym. 

- Nie o to chodzi, mówiłeś, że jestem ich wieprzkiem i tyle. 

Trochę to trwało zanim skojarzyłem różne fakty. 

- Czekaj, może prosiaczkiem? 

- No, może… Żadna różnica. 

- Fundamentalna. Prosiaczek, bohater Goldinga z Władcy much – wyjaśniłem. - Grubasek i okularnik, niewysłuchany mędrzec. 

- Hm, hmmm, niewysłuchany mędrzec… 

(…) zachrumkał, stwierdził, że może być, pokręcił się po firmie i wyszedł. 

Książkę czyta się po prostu fenomenalnie. Dzięki niej poznałam wielu autorów z innej strony i dowiedziałam się o nich rzeczy, o które bym raczej nie podejrzewała. Oczywiście, nie są to żadne kompromitujące rzeczy, wręcz przeciwnie – historie z jajem. Naturalnie, jak wspominałam wcześniej, nie brakuje tutaj i poważniejszych kwestii – jak choćby esejów o fantastyce i swoistej walki o kulturę, gatunek, a także hołdu składanego dla Lema przez innych autorów. Wszak to – jak napisał Marcin Wolski – Lem nobilitował gatunek… 

Wasz cyrk, moje małpy. Chronologiczny alfabet moich autorów to pozycja, która powinna znaleźć się w biblioteczce każdego fascynata powieści fantastycznych. To nie tylko szansa na poznanie polskich pisarzy i przeczytanie interesujących treści o gatunku i kulturze, ale i szansa poznania człowieka, który swoich autorów traktował jak przyjaciół, rodzinę i do każdego człowieka podchodził z niespotykaną życzliwością. Brakuje mi słów i myślę, że wypowiedź Michała Cetnarowskiego idealnie podsumuje całość: 

Myślę, że dopiero teraz, kiedy go zabrakło, będziemy mogli – będziemy musieli – uświadomić sobie w pełni, ile mu zawdzięczamy i ile zrobił nie tylko dla fantastyki, ale w ogóle dla całej polskiej kultury. 

Polecam z całego serca! 💗