Wiesław Myśliwski - "Ucho Igielne"

Tytuł: Ucho Igielne

Autor: Wiesław Myśliwski

Wydawnictwo: Znak

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 424

Ocena: 7/10

Opis:

„Ucho Igielne” to poruszająca medytacja nad ludzkim losem, pamięcią i historią, zagadkowością intymnych relacji, a przede wszystkim nad tajemnicą spotkania młodości i starości. W powieści Myśliwskiego jak w lustrze odbija się kawał polskiej historii ze wszystkim, co w niej dramatyczne, bolesne, przemilczane i niewypowiedziane. Przede wszystkim jednak jest to rzecz o tym, jak upływający czas odciska piętno na ludzkim doświadczaniu siebie i świata. Piękna, głęboka literatura, w której przenikliwość obserwacji i swoista czułość wobec człowieka splatają się z wymiarem symbolicznym.

Recenzja:

Wiesław Myśliwski zrobił na mnie duże wrażenie Traktatem o łuskaniu fasoli, niemniejsze Kamieniem na kamieniu. Jego najnowsza książka, Ucho igielne, nie jest ani tak monumentalna jak Traktat, ani równie barwna i potoczysta jak Kamień na kamieniu. Choć ma jakieś punkty wspólne z tymi  powieściami, jest jednak odrębnym dziełem, w którym autor podejmuje przede wszystkim temat pamięci, przemijania i starości, przeciwstawianej młodości.

Długo czytałam Ucho igielne, bo okazało się ono dla mnie lekturą dość mocno przygnębiającą. Oto autor, sam będący już w dość podeszłym wieku, pokazuje nam, czytelnikom, że wraz z upływem lat wcale nie staniemy się mądrzejsi, że jedyne, na co możemy liczyć, to narastające poczucie bezradności. Że na starość zawiedzie nas nie tylko ciało, lecz także pamięć. Że pewni możemy być tylko tego, że nic nie jest pewne.

Śledzimy w tej książce losy bezimiennego profesora. Składa się na nie dziesięć bardzo luźno powiązanych ze sobą opowiadań, w których poznajemy pewne wydarzenia z życia bohatera. Jak to u Myśliwskiego, wiele jednak zostaje przemilczane, niedopowiedziane. Nie dostajemy właściwie żadnych odpowiedzi, co prawda wiemy na przykład, że bohater miał żonę i syna, ale możemy tylko się domyślać, jak i kiedy ją poznał, czy nadal ze sobą są, co właściwie stało się z dziewczyną, którą kochał w młodości. Oprócz postaci głównego bohatera autor maluje ciekawe portrety jego rodziców i frapująco opisuje stosunki między synem a rodzicami. Nie jest to jednak panorama, Myśliwski skupia się na detalu, pewne wydarzenia opisuje szczegółowo, inne sygnalizuje zaledwie aluzjami. Najbardziej za serce chwyta w jego książce to, jak szczerze i bez ogródek pisze o starości i tęsknocie za młodością, która przeminęła nie wiadomo kiedy.

Chyba nikt nie potrafi równie pięknie jak Myśliwski formułować swoich myśli. Czytałam Ucho igielne powoli nie tylko przez te wspomniane przygnębiające odczucia, lecz także po to, by móc cieszyć się obcowaniem z literaturą przez duże L. Współczesne książki są jak napoje gazowane, przy których Myśliwski okazuje się orzeźwiającą wodą. Wrażenie robi przejrzystość jego stylu, jak i potoczystość narracji.

Po raz kolejny Myśliwski nie tworzy powieści, w której znajdziemy proste odpowiedzi, lecz zmusza nas do zadumy i refleksji. Jeśli Traktat o łuskaniu fasoli można było określić mianem medytacja nad rolą przeznaczenia i przypadku, tak Ucho igielne jest medytacją nad pamięcią i przemijaniem. Zachęcam do zmierzenia się z tą lekturą, bo choć może okazać się przygnębiająca, to na pewno was wzbogaci.