Neil Gaiman - "Dym i lustra"

Autor: Neil Gaiman

Tytuł: Dym i lustra

Wydawnictwo: MAG

Data wydania: 2012

Ilość stron: 384

Ocena: 10/10

Opis:

Zebrane w tej książce historie pochodzą z niezliczonych krain „Po drugiej stronie lustra”. Są wytworem bujnej wyobraźni Neila Gaimana - jednego z największych współczesnych mistrzów literatury fantastycznej. Opowiadają o wydarzeniach zabawnych, wzruszających, budzących grozę lub po prostu cudownych. Łączy je nie tylko osoba autora, ale przede wszystkim niezwykła sugestywność i oryginalność kreowanych wizji.

Recenzja:

Neil Gaiman jest jednym z moich ulubionych współczesnych pisarzy. Zawsze zaskakuje mnie swoimi pomysłami, w jego opowiadaniach i powieściach nigdy nie mogę narzekać na nudę, a i pospolitości wśród jego bohaterów i wykreowanych światów dotychczas nie spotkałam. Myślę, że jest jednym z niewielu pisarzy, którzy z dziecięcą łatwością odnajdują się w różnorodnych gatunkach literackich, a antologia Dym i lustra tylko potwierdza moją tezę.

Gaiman wita nas w swojej antologii niebagatelną przedmową, bo poświęca dla niej aż trzydzieści trzy strony. Jednak nie jest to taka zwyczajna przedmowa, bo dzięki niej poznajemy w zabawny sposób autora, a także genezę każdego tekstu znajdującego się w Dymie i lustrach, jego inspiracje, potknięcia, a także opowiadanie, które planował podarować znajomym w prezencie ślubnym, ale... ostatecznie kupił im toster (dlaczego musicie przekonać się sami). Muszę ze wstydem przyznać, że dotychczas omijałam przedmowy szerokim łukiem, uważając je za banalne - u Gaimana nawet w przedmowie nie było mowy o banalności!

Kiedy byłem mały, dorośli ostrzegali mnie, bym nie wymyślał niestworzonych historii, bo w przeciwnym razie spotka mnie coś okropnego. Jak dotąd, okropieństwa te polegają na częstych wyjazdach za granicę i późnym wstawaniu.

Po tej jakże pokrzepiającej i motywującej przedmowie (mama mówiła mi podobne rzeczy, jest dla mnie nadzieja!), przechodzimy do właściwych tekstów. Jest ich dokładnie trzydzieści cztery, nie brakuje wśród nich wierszy i drabble, ale większą część antologii pochłaniają krótkie nowele. Poznajemy w nich miedzy innymi uroczą staruszkę, która odnajduje Graala, niezbyt szczęśliwego Mikołaja, Czarnego Kota broniącego niczym lew rodziny, Trolla pochłaniającego życie, a także wiele innych intrygujących postaci. Moją szczególną sympatię wzbudziła narzeczona Lisa w wierszu Biała droga, gdyż jej postać przywołała mi na myśl kulturę krajów wschodu.

I nagle widzę ją,

bladą dziewczynę o jasnych włosach,

uśmiech dotarł już na jej wargi.

(...)

A gdy odchodzi,

z miejsca na podłodze,

dostrzegam ogon między jej nogami;

(...) Pobiegnie

na czterech łapach, hen, w dal, białą drogą.

Jednak kultura wschodu, to nie jedyne co spotykamy w Dymie i lustrach. Teksty, zawarte w tej antologii oscylują pomiędzy rzeczywistością a irracjonalnością, nie brakuje tutaj nawiązań do mitologii, fantastyki, a także... magicznych sztuczek. Moim ulubionym i zdaje się najbardziej realistycznym opowiadaniem jest zdecydowanie Złote rybki i inne historie. Najbardziej intrygujące w nim jest to, że częściowo powstało na prawdziwych przeżyciach autora i - można by rzec, to od czytelnika zależy to, co jest prawdą, a co fikcją.

Dym zaciera ostre kontury.

Warto również zauważyć zmiany w stylu autora, nie tylko ze względu na różne czasy powstania ów tekstów, ale i częściowe upodabnianie do pióra innych pisarzy. Między innymi, w opowiadaniu Córka sów, Gaiman posłużył się gawędziarskim stylem Johna Aubrey'a, o którym choć nie było dane mi słyszeć, to za jego dzieła wezmę się niebawem w "trymiga"!

Dym i lustra polecam fanom twórczości Gaimana, a także osobom, które szukają w książkach przede wszystkim rozmaitości. Jestem pewna, że ta antologia porwie Was w swoje iluzjonistyczne światy i zaczaruje, zacierając granice pomiędzy światem rzeczywistym, a fantastycznym.